Co to jest jet lag?

Jet lag czyli zespół nagłej zmiany czasowej będzie wynikiem długiej podróży, którą odbędziemy samolotem. Mówiąc dokładniej, po kilkunastu godzinach lotu i zmianie stref czasowych możemy mieć objawy jet lagu. Czy da się przed tym uchronić? Czy jet lag można leczyć? Jak wyglądają jego objawy?

Jet lag, na czym polega?

Nasz organizm ma ustalony rytm dnia codziennego. Zazwyczaj o podobnej porze wstajemy, jedziemy do pracy, jadamy posiłki, zasypiamy. I tak dzień w dzień. Długa podróż zaburzy ten rytm. Nie raz startujemy za dnia i w teorii powinniśmy lądować wieczorem a jest noc albo kolejny dzień, gdzie „u nas” byłoby inaczej. Podobno na każdą strefę czasową przy zmianie by do siebie dojść potrzebujemy jednej doby. Czyli zmieniając trzy strefy czasowe na to by czuć się „z powrotem normalnie” potrzebować będziemy trzech dni.

Co 15 stopni długości geograficznej zmienia się strefa czasowa. Jest ich w sumie 24. Ziemia wykonuje pełny obrót w ciągu 24 h, Słońce przemieszcza się na zachód z prędkością 15 stopni/ h. Stąd mamy 24 strefy czasowe. Więcej teorii z geografii nie będę przytaczała bo temat to jet lag.

Objawy jet lagu

• problemy ze snem,
• senność,
• wyczerpanie,
• ból głowy,
• zmiana nastroju,
• drażliwość,
• złe samopoczucie,
• brak apetytu,
• zaburzenia koncentracji,
• zaburzenia ze strony układu nerwowego,
• spadek nastroju.

Kogo dotyczy jet lag?

Tak naprawdę może on dopaść każdego. Na pewno najbardziej są narażone osoby, które mają stały rytm dnia. Wpływ na objawy będzie miał także wiek, im jesteśmy starsi tym zmienia się nasz metabolizm. Zazwyczaj problemów z jet lagiem nie mają osoby, które często podróżują czy pracownicy pokładów samolotów. Tak naprawdę wszystko zależy od tego ile stref czasowych zmienimy, jakie życie prowadzimy na co dzień i czy na coś chorujemy. Na pewno gorzej zniosą jet lag osoby cierpiące na zaburzenia krążenia, choroby serca czy tarczycy. Podczas takiej podróży zmieni się w naszym organizmie poziom kortyzolu i melatoniny. Są to ważne hormony, które odpowiadają za nasze samopoczucie i nastrój. Niektórzy przed podróżą wstrzykują sobie melatoninę. Oczywiście takie akcje należy konsultować z lekarzem.

Jak się przygotować na zespół nagłej zmiany czasowej? 

Przede wszystkim nie panikować. Nasz organizm potrafi się do wielu rzeczy dostosować i tutaj także da radę. Można na kilka dni przed podróżą na zachód powoli przyzwyczajać organizm do „nowego czasu” przez kładzenie się spać trochę później niż zwykle, a przed podróżą na wschód – trochę wcześniej. Nie jest to mus, ponieważ zalecane jest po wylądowaniu zachowanie swojego rytmu dnia, także starajmy się kłaść spać i budzić tak jak w domu, mimo bycia kilka stref czasowych dalej lub wcześniej. Organizm będzie potrzebował czasu na przyzwyczajenie, ale bez problemu to zrobi.

Jedz zdrowo, w samolocie unikaj kofeiny, alkoholu, gazowanych napojów. Pij dużo wody. Staraj się zasnąć. Nie siedź całą podróż. Wstań, przejdź się po samolocie, nie pozwól by doszło do zaburzenia krążenia, drętwienia rąk czy nóg. Ubierz się wygodnie, pamiętaj, że zmienisz strefę czasową więc miej coś na przebranie. Nie noś ubrań, które będą cię uciskać. Zażyj leki na wzdęcia, które mogą się pojawić w dłuższej podróży. Postaraj się zrelaksować. Nie myśl o tym, że za kilkanaście godzin będziesz czuł się źle bo zmienią się strefy czasowe.

Czy jet lag się leczy?

Ni jest to choroba, a zespół pewnych objawów. Można spróbować im zapobiec lub lekko je zneutralizować. Część osób stosuje np. ziołowe tabletki uspakajające. Uważam, że każdy rodzaj leku na objawy jet lagu należy skonsultować z lekarzem!

Przykład na własnym doświadczeniu 

Miewam objawy jet lagu, gdy podróżuję do Azji. Podczas lotu do lecę chyba na adrenalinie, bo jedyny objaw jaki mam to chwilowe zobojętnienie jak wychodzę z samolotu w aspekcie do pory dnia, której „nie spodziewałam”. Jestem też ogólnie zmęczona i przytłoczona. Czasami łapią mnie skurcze łydek, bo za długo siedziałam w jednej pozycji. Lot powrotny za to to zazwyczaj dramat. Po kilku godzinach lotu czuję się jakby ktoś mnie pobił. Jestem okropnie zmęczona i potrafię długo spać, ale często się budzę. Za każdym razem coraz bardziej dobita. Bywam lekko rozdrażniona. Po takiej podróży dosłownie padam. Często boli mnie głowa, już w samolocie i nie chce mi się jeść. By dojść do siebie potrzebuję tak do 48 h.

Im częściej będziemy podróżować na długich dystansach przy zmianie stref czasowych to prawdopodobieństwo, że się do tych zmian przyzwyczaimy wzrasta. Objawy jet lagu to bardzo indywidualna sprawa. Jedni miewają je notorycznie, innym mimo, że często daleko latają nigdy nic się nie przytrafiło.